Protein – hay còn gọi là chất đạm – là một trong ba nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể con người cần mỗi ngày. Tuy nhiên, không phải tất cả protein đều giống nhau. Chúng ta có thể chia protein thành hai loại chính: đạm động vật và đạm thực vật. Mỗi loại đều có ưu điểm và hạn chế riêng, ảnh hưởng đến sức khỏe theo những cách khác nhau.

ĐẠM ĐỘNG VẬT

ĐẠM THỰC VẬT

Vậy, nên lựa chọn nguồn đạm nào để phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và lối sống của bạn? Hãy cùng phân tích và so sánh chi tiết dưới đây.
 

1. Giá trị sinh học và cấu trúc axit amin

• Đạm động vật (thịt, cá, trứng, sữa...) chứa đầy đủ 9 axit amin thiết yếu – các thành phần cơ thể không thể tự tổng hợp được và cần được cung cấp từ thực phẩm.

• Đạm thực vật (đậu nành, đậu lăng, hạt quinoa, hạt chia...) thường thiếu một hoặc vài axit amin thiết yếu, ngoại trừ một số loại như đậu nành và quinoa.

🔎 Kết luận: Nếu chỉ xét về giá trị sinh học, đạm động vật được đánh giá cao hơn. Tuy nhiên, sự kết hợp thông minh giữa các nguồn đạm thực vật khác nhau vẫn có thể cung cấp đủ axit amin cần thiết.

2. Tác động đến sức khỏe tim mạch và chuyển hóa

• Đạm động vật, đặc biệt là từ thịt đỏ hoặc thịt chế biến, có thể đi kèm với chất béo bão hòa và cholesterol, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường type 2 nếu tiêu thụ quá nhiều.

• Đạm thực vật thường đi kèm với chất xơ, chất chống oxy hóa và phytochemical, có tác dụng hỗ trợ giảm cholesterol, ổn định đường huyết và bảo vệ tim mạch.

🔎 Kết luận: Về lâu dài, đạm thực vật có lợi hơn cho sức khỏe tim mạch và chuyển hóa nếu được tiêu thụ đầy đủ và đa dạng.

3. Tính bền vững và thân thiện môi trường

• Chăn nuôi động vật tiêu tốn nhiều nước, năng lượng và phát thải khí nhà kính cao hơn đáng kể so với sản xuất đạm thực vật.

• Đạm thực vật như đậu nành, hạt và ngũ cốc có dấu chân sinh thái nhỏ hơn, góp phần vào lối sống bền vững.

🔎 Kết luận: Về khía cạnh môi trường, đạm thực vật là lựa chọn thân thiện hơn và đang được khuyến khích trong các xu hướng dinh dưỡng bền vững toàn cầu.

4. Khả năng hấp thụ và tiện lợi trong chế biến

• Protein động vật dễ hấp thụ hơn, đặc biệt là với người cao tuổi hoặc người có nhu cầu phục hồi cơ bắp nhanh.

• Protein thực vật cần được nấu chín kỹ hoặc ngâm ủ để phá vỡ các hợp chất ức chế hấp thu như phytate, nhưng lại ít gây viêm hoặc dị ứng hơn một số loại đạm động vật.

🔎 Kết luận: Cả hai loại đều có thể dễ tiêu hóa nếu được chế biến đúng cách. Việc lựa chọn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và sở thích cá nhân.

5. Tóm tắt so sánh

Lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng

• Không cần loại bỏ hoàn toàn một trong hai loại protein.

• Chế độ ăn lý tưởng là kết hợp hợp lý cả đạm động vật và đạm thực vật, ưu tiên lựa chọn đạm lành mạnh như: cá, trứng, sữa ít béo, đậu nành, các loại hạt và ngũ cốc nguyên cám.

• Đối với người ăn chay hoặc thuần chay, cần chú ý đa dạng hóa nguồn đạm thực vật và có thể bổ sung vitamin B12, sắt, kẽm khi cần.

✅ Tóm lại

Cả đạm thực vật và đạm động vật đều có chỗ đứng quan trọng trong chế độ dinh dưỡng cân bằng. Việc lựa chọn nguồn đạm phù hợp nên dựa trên nhu cầu sức khỏe cá nhân, tình trạng bệnh lý, mục tiêu vận động và cam kết với lối sống bền vững.